De mens is een groot ingewikkeld systeem en in de darmen komt alles samen. Wist je dat de totale oppervlakte van de darmen zo groot is als een tennisveld? Dat is 400 m²! De darmen bevatten ook een groot zenuwstelsel, die ook wel het tweede brein wordt genoemd. Wat er in de hersenen gebeurt en in de darmen gebeurt heeft heel veel invloed op elkaar.

In de darmen worden stoffen geproduceerd die effect hebben in de hersenen. Dat kan positief zijn: de productie van signaalstoffen voor de hersenen. Maar ook negatief: afvalstoffen die prikkels in de hersenen kunnen blokkeren. In de darmen is ook het immuunsysteem heel actief, omdat je daar in aanraking komt met lichaamsvreemde stoffen. Dat kan eten zijn maar ook slechte bacteriën. Je immuunsysteem reageert daarop met ontstekingsstoffen, die ook naar de hersenen kunnen gaan. En al die processen in je darmen worden geleid door een groot zenuwstelsel. Het zenuwstelsel in je hoofd en in je darmen communiceren met elkaar in tweerichtingsverkeer, ook wel de darm-hersen-as genoemd.

In je darmen leven miljarden bacteriën, ook wel de darmflora of het microbioom genoemd. We hebben meer bacteriën in ons lichaam dan lichaamscellen. Dat vind ik altijd best relativerend: we zijn eigenlijk een omhulsel voor bacteriën 😉. Het microbioom hoort vooral te bestaan uit goede bacteriën, die je helpen met je spijsvertering, die ziekteverwekkers onschadelijk maken en ook goede stoffen voor je hersenen produceren. Er zijn ook altijd slechte bacteriën, maar als je meer goede bacteriën hebt is er niet zoveel aan de hand.

Het belang van de darmen is overduidelijk en er zijn inmiddels heel veel studies naar gedaan. Ook naar de invloed van het microbioom op de ontwikkeling van de hersenen bij kinderen. En daaruit is gebleken dat het microbioom daadwerkelijk de ontwikkeling van de hersenen kan veranderen. Ja je leest het goed. De ontwikkeling is zeker niet alleen een kwestie van genen en stimuleren van ontwikkeling. Wat er in je darmen gebeurt is super belangrijk. Dat heeft namelijk invloed op de aanleg van paden tussen zenuwcellen. Ook de bekabeling wordt beïnvloed, wat ervoor zorgt dat signalen snel kunnen gaan en geen kortsluiting maken. De bloed-hersen-barrière wordt erdoor beïnvloed en als die te doorlaatbaar wordt, kunnen er allerlei slechte stoffen in de hersenen komen. Het stress en angst systeem wordt door het microbioom beïnvloed. Ook de productie en activiteit van signaalstoffen wordt erdoor bepaald. Uiteindelijk kan een verkeerd microbioom zelfs tot een verandering in de grootte van bepaalde hersenkernen laten zien!

Gezien dit alles is het niet zo verrassend dat er inmiddels meerdere studies zijn die veranderingen in het microbioom hebben gelinkt aan autisme en ADHD.

Dit is precies wat ik merk in mijn praktijk. Als ik kinderen behandel met autisme, ADHD, dyslexie of iets wat er op lijkt, dan begin ik altijd bij de darmen. Omdat de darmen zo’n grote invloed op de hersenen hebben. Maar óók omdat een verbetering van de darmen best snel tot een verbetering van de klachten leidt. Zo belangrijk is het.

Daarom vast een aantal tips. Als je dit leest kun je denken aan het slikken van probiotica, om de goede bacteriën te verhogen. Maar: als er sprake is van een schimmel in de darmen, dan heeft probiotica niet zoveel zin. En in mijn ervaring is zo’n schimmel vaak aan de orde. Dan moet eerst die schimmel worden opgeruimd.

Voeding is ook een belangrijk aspect. Niet teveel suiker natuurlijk. Wel goed is gefermenteerd eten zoals yoghurt of zuurkool. Dit geeft korte keten vetzuren die goed zijn voor je darmen. Eet veel planten: goed voor de mineralen en vezels. En niet teveel vlees. Om allerlei redenen. Eentje heeft ook weer te maken met vetzuren. Bekend is dat omega-3 vetzuren goed zijn voor het brein. In vlees zit veel omega-6. Een verkeerde verhouding tussen 3 en 6 kan ontstekingen in de zenuwen geven. Gemiddeld eet iemand 25 keer (!) meer omega-6.

Dus heb je een kind waarbij het niet zo lekker gaat op school? Of een kind dat slecht slaapt of last heeft van angsten? Of een jong kind waarbij je je afvraagt of de ontwikkeling wel goed verloopt? Ga aan de slag met de darmen! En heeft je kind “alleen maar” buikklachten, doe er dan wat aan. Na het lezen van deze blog is je vast duidelijk hoe belangrijk de darmen zijn.